Γράφει ο καθηγητής Φυσικής Αγωγής και προπονητής φυσικής κατάστασης Σωτήρης Πετσιμέρης
"Ταυτόχρονα με τη διεθνή τάση στο ποδόσφαιρο για αύξηση της δυναμικής και του ρυθμού παιχνιδιού, μεγαλώνουν και οι απαιτήσεις στην ταχύτητα και στις επιμέρους μορφές της. Αυτό με τη σειρά του απαιτεί ακριβή γνώση των παραγόντων που καθορίζουν την ταχύτητα ως προϋπόθεση για την ιδανική ανάπτυξη της!
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΤΑΧΥΤΗΤΑ
Ταχύτητα είναι η ικανότητα του ποδοσφαιριστή να διανύσει μια απόσταση όσο ποιο γρήγορα μπορεί στην μονάδα του χρόνου. Η ταχύτητα είναι μια αρκετά πολύπλευρη ικανότητα.Σε αυτή ανήκουν όχι μόνο η αντίδραση και η ενέργεια ,η γρήγορη εκκίνηση και το τρέξιμο,η ταχύτητα με τη μπάλα,το σπριντ και το σταμάτημα αλλά και η γρήγορη εκτίμηση και εκμετάλλευση μιας δεδομένης κατάστασης.Με βάση λοιπόν αυτό τον ορισμό,στο παιχνίδι του ποδοσφαίρου μπορούν να προσδιοριστούν και οι καθοριστικές επιμέρους ιδιότητες της ταχύτητας του ποδοσφαιριστή!
ΜΟΡΦΕΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ
ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
1.Ταχύτητα ενέργειας.
2.Ταχύτητα δράσης με μπάλα
3.Ταχύτητα κίνησης χωρίς μπάλα
4.Ταχύτητα αντίδρασης
5.Ταχύτητα απόφασης
6.Ταχύτητα πρόβλεψης
7.Ταχύτητα αντίληψης
8.Ταχύτητα κυκλική και άκυκλη
9.Ταχύτητα εκκίνησης –εκρηκτική
10.Μέγιστη ταχύτητα
11.Αντοχή στην ταχύτητα
ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΤΑΙ Η ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ
1. Από το είδος των μυικών ινών (ερυθρές/λεύκες)
2. Ταχυδύναμη μυών
3. Βιοχημεία μυικών ινών (αποθέματα atp-cp και αύξηση τους μέσω προπόνησης.
4. Νευρομυική συνέργεια
5.Ελαστικότητα-ικανότητα διάτασης και χαλάρωσης των μυικών ινών
6. Ψυχολογικές επιδράσεις.
7. Θερμοκρασία μυών
ΕΠΟΜΕΝΩΣ: Ο γεννημένος ποδοσφαιριστής διαθέτει υψηλή βασική ταχύτητα και καλή ταχύτητα εκκίνησης.Στο ποδόσφαιρο η ταχύτητα εκκίνησης μαζί με τη γενική και ειδική αντοχή αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα φυσικής κατάστασης.
Οι ποδοσφαιριστές διαθέτουν υψηλό ποσοστό μυικών ινών ταχείας συστολής. Περίπου 60%
Η ταχύτητα στην παιδική και εφηβική ηλικία(8-16)πρέπει να αναπτυχθεί έγκαιρα!!
Η προπόνηση ταχύτητας θα πρέπει να περνά από 4 στάδια:
1. Καλλιέργεια της γενικής συναρμογής μέσα από δρομικές ασκήσεις.
2. Βελτίωση της ικανότητας εκκίνησης και αντίδρασης μέσα από αγωνιστικά συγγενείς προπονητικές μορφές.
3. Προπόνηση ταχύτητας μέσα από ποδοσφαιρικά εξειδικευμένες προπονητικές μορφές με μπάλα.
4. Προπόνηση δύναμης.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να επισημανθεί το εξής Η δύναμη και η ισχύς μπορούν να καθορίσουν πόσο γρήγορα μπορεί να τρέξει κάποιος σε μια ευθεία γραμμή, αλλά σε ένα άθλημα το οποίο έχει πολλές αλλαγές κατεύθυνσης, το να μπορεί ένας αθλητής να είναι γρήγορος μόνο σε ευθείες γραμμές και να σηκώνει πολλά κιλά στο γυμναστήριο, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυτά μπορούν να μεταφραστούν στο γήπεδο από πλευράς ποδοσφαιρικής ταχύτητας.
Η ταχύτητα στο ποδόσφαιρο είναι μια ικανότητα και όπως οποιαδήποτε άλλη ικανότητα μπορεί να διδαχτεί, μπορεί να αναπτυχθεί και μπορεί να βελτιωθεί, μέσω μιας συστηματικής, σταδιακής προπονητικής προσέγγισης.
Οι προπονητές νεαρών ποδοσφαιριστών, παρόλο που θεωρητικά, έχουν πάντοτε τις καλύτερες προθέσεις για το συμφέρον των παιδιών συχνά απλά αντιγράφουν ασκήσεις και προπονητικές μεθόδους που άκουσαν από κάπου η που είδαν επαγγελματικές ομάδες να κάνουν. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτά έχουν αρνητική επίδραση, τόσο στην ποδοσφαιρική, όσο και στη σωματική ανάπτυξη των νεαρών αθλητών.
"Ταυτόχρονα με τη διεθνή τάση στο ποδόσφαιρο για αύξηση της δυναμικής και του ρυθμού παιχνιδιού, μεγαλώνουν και οι απαιτήσεις στην ταχύτητα και στις επιμέρους μορφές της. Αυτό με τη σειρά του απαιτεί ακριβή γνώση των παραγόντων που καθορίζουν την ταχύτητα ως προϋπόθεση για την ιδανική ανάπτυξη της!
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΤΑΧΥΤΗΤΑ
Ταχύτητα είναι η ικανότητα του ποδοσφαιριστή να διανύσει μια απόσταση όσο ποιο γρήγορα μπορεί στην μονάδα του χρόνου. Η ταχύτητα είναι μια αρκετά πολύπλευρη ικανότητα.Σε αυτή ανήκουν όχι μόνο η αντίδραση και η ενέργεια ,η γρήγορη εκκίνηση και το τρέξιμο,η ταχύτητα με τη μπάλα,το σπριντ και το σταμάτημα αλλά και η γρήγορη εκτίμηση και εκμετάλλευση μιας δεδομένης κατάστασης.Με βάση λοιπόν αυτό τον ορισμό,στο παιχνίδι του ποδοσφαίρου μπορούν να προσδιοριστούν και οι καθοριστικές επιμέρους ιδιότητες της ταχύτητας του ποδοσφαιριστή!
ΜΟΡΦΕΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ
ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
1.Ταχύτητα ενέργειας.
2.Ταχύτητα δράσης με μπάλα
3.Ταχύτητα κίνησης χωρίς μπάλα
4.Ταχύτητα αντίδρασης
5.Ταχύτητα απόφασης
6.Ταχύτητα πρόβλεψης
7.Ταχύτητα αντίληψης
8.Ταχύτητα κυκλική και άκυκλη
9.Ταχύτητα εκκίνησης –εκρηκτική
10.Μέγιστη ταχύτητα
11.Αντοχή στην ταχύτητα
ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΤΑΙ Η ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ
1. Από το είδος των μυικών ινών (ερυθρές/λεύκες)
2. Ταχυδύναμη μυών
3. Βιοχημεία μυικών ινών (αποθέματα atp-cp και αύξηση τους μέσω προπόνησης.
4. Νευρομυική συνέργεια
5.Ελαστικότητα-ικανότητα διάτασης και χαλάρωσης των μυικών ινών
6. Ψυχολογικές επιδράσεις.
7. Θερμοκρασία μυών
ΕΠΟΜΕΝΩΣ: Ο γεννημένος ποδοσφαιριστής διαθέτει υψηλή βασική ταχύτητα και καλή ταχύτητα εκκίνησης.Στο ποδόσφαιρο η ταχύτητα εκκίνησης μαζί με τη γενική και ειδική αντοχή αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα φυσικής κατάστασης.
Οι ποδοσφαιριστές διαθέτουν υψηλό ποσοστό μυικών ινών ταχείας συστολής. Περίπου 60%
Η ταχύτητα στην παιδική και εφηβική ηλικία(8-16)πρέπει να αναπτυχθεί έγκαιρα!!
Η προπόνηση ταχύτητας θα πρέπει να περνά από 4 στάδια:
1. Καλλιέργεια της γενικής συναρμογής μέσα από δρομικές ασκήσεις.
2. Βελτίωση της ικανότητας εκκίνησης και αντίδρασης μέσα από αγωνιστικά συγγενείς προπονητικές μορφές.
3. Προπόνηση ταχύτητας μέσα από ποδοσφαιρικά εξειδικευμένες προπονητικές μορφές με μπάλα.
4. Προπόνηση δύναμης.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να επισημανθεί το εξής Η δύναμη και η ισχύς μπορούν να καθορίσουν πόσο γρήγορα μπορεί να τρέξει κάποιος σε μια ευθεία γραμμή, αλλά σε ένα άθλημα το οποίο έχει πολλές αλλαγές κατεύθυνσης, το να μπορεί ένας αθλητής να είναι γρήγορος μόνο σε ευθείες γραμμές και να σηκώνει πολλά κιλά στο γυμναστήριο, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αυτά μπορούν να μεταφραστούν στο γήπεδο από πλευράς ποδοσφαιρικής ταχύτητας.
Η ταχύτητα στο ποδόσφαιρο είναι μια ικανότητα και όπως οποιαδήποτε άλλη ικανότητα μπορεί να διδαχτεί, μπορεί να αναπτυχθεί και μπορεί να βελτιωθεί, μέσω μιας συστηματικής, σταδιακής προπονητικής προσέγγισης.
Οι προπονητές νεαρών ποδοσφαιριστών, παρόλο που θεωρητικά, έχουν πάντοτε τις καλύτερες προθέσεις για το συμφέρον των παιδιών συχνά απλά αντιγράφουν ασκήσεις και προπονητικές μεθόδους που άκουσαν από κάπου η που είδαν επαγγελματικές ομάδες να κάνουν. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτά έχουν αρνητική επίδραση, τόσο στην ποδοσφαιρική, όσο και στη σωματική ανάπτυξη των νεαρών αθλητών.
Μην ξεχνάμε ότι πολλές ποδοσφαιρικές ομάδες ακόμα και επαγγελματικές χρησιμοποιούν τις γνώσεις προπονητών ταχύτητας του στίβου, για να βελτιώσουν την ταχύτητα των ποδοσφαιριστών. Αλλά η βιομηχανική της ταχύτητας σε ευθεία είναι πολύ διαφορετική από την ταχύτητα σε πολλές και διαφορετικές κατευθύνσεις, η οποία είναι αυτή που απαιτείται στο ποδόσφαιρο.Και αυτό γιατί θα βελτιώσει την γενική φυσική κατάσταση του ποδοσφαιριστή όμως θα έχει απειροελάχιστο όφελος για ένα άθλημα που στηρίζεται σε πολλές αλλαγές κατεύθυνσης.
Στην παιδική ηλικία υπάρχει έντονη ανάγκη για κίνηση,για συχνή αλλαγή της δραστηριότητας. Για το λόγο αυτό καθώς και εξαιτίας της χαμηλότερης αγαλακτικής και γαλακτικής ικανότητας,η ποιότητα και η ποσότητα των προπονητικών περιεχομένων θα πρέπει να προσαρμόζεται σε κάθε στάδιο ηλικίας ξεχωριστά!
Οι ιδιότητες ταχύτητας και ταχυδύναμης χρειάζεται να βελτιώνονται μέσα από παιγνιώδεις μορφές. Στο ποδόσφαιρο πρέπει να εφαρμόζονται και παιχνίδια που παίζονται και με τα ποδιά αλλά και με τα χέρια Και αυτό επειδή η μεγαλύτερη επιδεξιότητα του χεριού δίνει τη δυνατότητα για πιο γρήγορη εκτέλεση του παιχνιδιού σε μικρούς χώρους.
ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΝΑ ΔΟΘΕΙ ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΟΧΗ
Η προπόνηση ταχύτητας θα πρέπει να ξεκινά έγκαιρα (από την πρώτη σχολική ηλικία) γιατί σε αυτήν την περίοδο μπορούν ακόμα να επηρεαστούν ικανοποιητικά το κεντρικό νευρικό σύστημα και η δομή των μυικών ινών.
Σε κάθε προπονητική μονάδα να υπάρχουν στοιχεία ταχύτητας και ταχυδύναμης ανάλογα την ηλικία.
Λόγω του υψηλού κίνδυνου για τραυματισμούς στην αρχή της κάθε προπονητικής μονάδας ταχύτητας η ταχυδύναμης να γίνεται πολύ καλή προθέρμανση!
Η αυστηρή τήρηση σειράς ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ-ΔΙΑΤΑΣΗ-ΠΡΟΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ-ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ-ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ,θεωρείται εγγύηση για μια αποτελεσματική προφύλαξη από τραυματισμούς.
Η προπόνηση ταχύτητας πάντα στην αρχή της προπόνησης και με τους αθλητές ξεκούραστους!!
Η προπόνηση ταχύτητας είναι αποτελεσματική μόνο με μέγιστο ρυθμό!!! Σημαντικό λοιπόν να τονιστεί η ένταση και όχι η ποσότητα!
Ένδειξη κόπωσης σημαίνει και το τέλος της προπόνησης ταχύτητας.
Απαγορεύεται μετά από αγώνα να εκτελείται προπόνηση δύναμης.
Κατά την προπόνηση ταχύτητας πρέπει να προσεχθεί η παράλληλη προπόνηση και των υπολοίπων παραγόντων που την επηρεάζουν όπως η δύναμη και η συναρμογή!!
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η ταχύτητα του ποδοσφαιριστή συνιστά μια πολύ σύνθετη ιδιότητα η όποια βασίζεται σε ψυχικές-γνωστικές-τακτικές επιμέρους ικανότητες φυσικές και τεχνικές. Αυτές πάλι επηρεάζονται από συναισθήματα και βουλητικές ιδιότητες.
Καμία μεμονωμένη, ή σε συνδυασμό με την άσκηση της ταχύτητας προπόνηση, δεν μπορεί να αντικαταστήσει την προπόνηση με αγωνιστικό χαρακτήρα (ειδικές ασκήσεις σε πραγματικές καταστάσεις αγώνων) ή του πραγματικού αγώνα
Στην παιδική ηλικία υπάρχει έντονη ανάγκη για κίνηση,για συχνή αλλαγή της δραστηριότητας. Για το λόγο αυτό καθώς και εξαιτίας της χαμηλότερης αγαλακτικής και γαλακτικής ικανότητας,η ποιότητα και η ποσότητα των προπονητικών περιεχομένων θα πρέπει να προσαρμόζεται σε κάθε στάδιο ηλικίας ξεχωριστά!
Οι ιδιότητες ταχύτητας και ταχυδύναμης χρειάζεται να βελτιώνονται μέσα από παιγνιώδεις μορφές. Στο ποδόσφαιρο πρέπει να εφαρμόζονται και παιχνίδια που παίζονται και με τα ποδιά αλλά και με τα χέρια Και αυτό επειδή η μεγαλύτερη επιδεξιότητα του χεριού δίνει τη δυνατότητα για πιο γρήγορη εκτέλεση του παιχνιδιού σε μικρούς χώρους.
ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΝΑ ΔΟΘΕΙ ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΟΧΗ
Η προπόνηση ταχύτητας θα πρέπει να ξεκινά έγκαιρα (από την πρώτη σχολική ηλικία) γιατί σε αυτήν την περίοδο μπορούν ακόμα να επηρεαστούν ικανοποιητικά το κεντρικό νευρικό σύστημα και η δομή των μυικών ινών.
Σε κάθε προπονητική μονάδα να υπάρχουν στοιχεία ταχύτητας και ταχυδύναμης ανάλογα την ηλικία.
Λόγω του υψηλού κίνδυνου για τραυματισμούς στην αρχή της κάθε προπονητικής μονάδας ταχύτητας η ταχυδύναμης να γίνεται πολύ καλή προθέρμανση!
Η αυστηρή τήρηση σειράς ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ-ΔΙΑΤΑΣΗ-ΠΡΟΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ-ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ-ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ,θεωρείται εγγύηση για μια αποτελεσματική προφύλαξη από τραυματισμούς.
Η προπόνηση ταχύτητας πάντα στην αρχή της προπόνησης και με τους αθλητές ξεκούραστους!!
Η προπόνηση ταχύτητας είναι αποτελεσματική μόνο με μέγιστο ρυθμό!!! Σημαντικό λοιπόν να τονιστεί η ένταση και όχι η ποσότητα!
Ένδειξη κόπωσης σημαίνει και το τέλος της προπόνησης ταχύτητας.
Απαγορεύεται μετά από αγώνα να εκτελείται προπόνηση δύναμης.
Κατά την προπόνηση ταχύτητας πρέπει να προσεχθεί η παράλληλη προπόνηση και των υπολοίπων παραγόντων που την επηρεάζουν όπως η δύναμη και η συναρμογή!!
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η ταχύτητα του ποδοσφαιριστή συνιστά μια πολύ σύνθετη ιδιότητα η όποια βασίζεται σε ψυχικές-γνωστικές-τακτικές επιμέρους ικανότητες φυσικές και τεχνικές. Αυτές πάλι επηρεάζονται από συναισθήματα και βουλητικές ιδιότητες.
Καμία μεμονωμένη, ή σε συνδυασμό με την άσκηση της ταχύτητας προπόνηση, δεν μπορεί να αντικαταστήσει την προπόνηση με αγωνιστικό χαρακτήρα (ειδικές ασκήσεις σε πραγματικές καταστάσεις αγώνων) ή του πραγματικού αγώνα
Η διαμόρφωση των προπονητικών περιεχομένων κατά την προπόνηση στην παιδική και εφηβική ηλικία απαιτεί μια πολλαπλή ικανότητα από τον προπονητή, γιατί σε ότι αφορά τα περιεχόμενα η προπόνηση θα πρέπει να διεξάγεται πολύπλευρα, αποφεύγοντας την μονοτονία και αποκλείοντας τους κινδύνους. Τα περιεχόμενα θα πρέπει να προσαρμόζονται στα επίπεδα ικανότητας απόδοσης και ανάπτυξης και θα πρέπει να συμβάλλουν στην όσο γίνεται πιο άμεση επίτευξη των προπονητικών στόχων!
Μόνο η σωστή επιστημονική ανάπτυξη του παιδικού ποδοσφαίρου,που στηρίζεται σε σύγχρονους μεθόδους,στη δομή ενός προγράμματος στη χρησιμοποίηση όλων των νέων προπονητικών τεχνικών, στην τεράστια διάθεση των γνώσεων από έρευνες και σε επαγγελματίες άρτια καταρτισμένους θα φέρει τα προσδόκιμα αποτελέσματα!!
Ποδοσφαιριστές με άψογη τεχνική κατάρτιση που έχουν αναπτύξει όλους τους τομείς της φυσικής κατάστασης θα είναι η απόδειξη σοβαρής, προγραμματισμένης, υπεύθυνης και συστηματικής επιστημονικής εργασίας που διαρκεί για πολλά χρόνια!!
Μόνο η σωστή επιστημονική ανάπτυξη του παιδικού ποδοσφαίρου,που στηρίζεται σε σύγχρονους μεθόδους,στη δομή ενός προγράμματος στη χρησιμοποίηση όλων των νέων προπονητικών τεχνικών, στην τεράστια διάθεση των γνώσεων από έρευνες και σε επαγγελματίες άρτια καταρτισμένους θα φέρει τα προσδόκιμα αποτελέσματα!!
Ποδοσφαιριστές με άψογη τεχνική κατάρτιση που έχουν αναπτύξει όλους τους τομείς της φυσικής κατάστασης θα είναι η απόδειξη σοβαρής, προγραμματισμένης, υπεύθυνης και συστηματικής επιστημονικής εργασίας που διαρκεί για πολλά χρόνια!!
πηγή: goalpost.gr